Dưới đây là toàn văn bài viết đăng trên Báo Tri thức Nông dân:

Là một trong những trung tâm thương mại và vận tải hàng đầu châu Âu, Bỉ có vai trò quan trọng trong việc định hình các xu hướng logistics bền vững tại khu vực. Vị trí địa lý chiến lược, kết hợp với hệ thống cảng biển lớn như Antwerp và Zeebrugge, đã thúc đẩy Bỉ đóng vai trò chủ chốt trong việc giảm thiểu tác động môi trường từ ngành logistics. Đối diện với các thách thức về biến đổi khí hậu và áp lực từ các chính sách môi trường của Liên minh Châu Âu (EU), Bỉ đã thực thi một loạt các biện pháp nhằm thúc đẩy logistics xanh, vừa bảo vệ môi trường vừa nâng cao hiệu quả kinh tế. Bài viết này phân tích chi tiết các chính sách này và đưa ra những kết quả đã đạt được thông qua các số liệu thực tế.

Khung Chính sách logistics xanh

Các chính sách của Bỉ dựa trên việc tuân thủ các quy định của EU, đồng thời điều chỉnh để phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội trong nước. Trong đó, các biện pháp trọng tâm bao gồm:

1. Chuyển đổi sang vận tải đa phương thức

Vận tải đa phương thức, đặc biệt là việc tăng cường sử dụng đường sắt và đường thủy nội địa, đã trở thành trọng tâm trong chiến lược logistics xanh của Bỉ. Thay vì phụ thuộc chủ yếu vào vận tải đường bộ - vốn là nguồn gây ô nhiễm lớn, Bỉ khuyến khích sự chuyển dịch sang các phương thức vận tải thân thiện với môi trường hơn. Đến năm 2023, khoảng 46% hàng hóa tại cảng Antwerp đã được vận chuyển qua đường thủy nội địa hoặc đường sắt, giảm sự phụ thuộc vào vận tải đường bộ, vốn chiếm hơn 60% cách đây một thập kỷ .

2. Điện khí hóa đội xe

Để giảm thiểu khí thải carbon từ vận tải đường bộ, Bỉ đã áp dụng các biện pháp khuyến khích, bao gồm trợ cấp và ưu đãi thuế, cho các phương tiện vận tải điện. Tính đến năm 2023, hơn 1.000 xe tải điện đã được đưa vào sử dụng, tăng từ con số vài chục xe vào năm 2020 . Chính phủ Bỉ hỗ trợ lên đến 7.500 € cho mỗi xe tải điện, giúp các công ty logistics chuyển đổi dần đội xe của mình .

3. Phát triển hạ tầng bền vững

Cảng Antwerp đã đầu tư 25 triệu € vào các dự án năng lượng tái tạo, bao gồm việc lắp đặt các tấm pin mặt trời và các tuabin gió, với mục tiêu tạo ra hơn 10 MW năng lượng xanh mỗi năm . Ngoài ra, các thành phố lớn như Brussels, Antwerp, và Ghent đã triển khai các khu vực phát thải thấp (LEZ), giúp giảm đáng kể khí NO2 và bụi mịn trong không khí .

4. Số hóa và đổi mới

Chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả của logistics xanh. Các hệ thống logistics thông minh đã giúp giảm thời gian giao hàng từ 15-20% và cắt giảm lượng khí thải liên quan đến logistics khoảng 8% . Tổng cộng, Bỉ đã đầu tư hơn 100 triệu € vào việc số hóa logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành .

5. Hợp tác và chia sẻ tri thức

Bỉ tích cực hợp tác với các doanh nghiệp, cơ quan nhà nước và các viện nghiên cứu nhằm chia sẻ kinh nghiệm và phát triển các giải pháp bền vững. Nhờ đó, Bỉ đã trở thành điểm sáng trong việc thúc đẩy các sáng kiến logistics xanh tại khu vực.

Bỉ đã thực thi một loạt các biện pháp nhằm thúc đẩy logistics xanh, bao gồm sử dụng năng lượng tái tạo. Ảnh: EIB.

Kết quả chính sách logistics xanh của Bỉ

Những biện pháp logistics xanh mà Bỉ áp dụng đã mang lại những kết quả rõ ràng và tích cực, bao gồm:

- Giảm phát thải carbon: Từ năm 2015 đến năm 2023, Bỉ đã giảm khoảng 4 triệu tấn khí thải CO2 nhờ các biện pháp logistics xanh, với mục tiêu đến năm 2030 giảm thêm 2 triệu tấn .

- Tăng cường sử dụng vận tải đa phương thức: Hệ thống đường thủy nội địa của Bỉ vận chuyển khoảng 250 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, giúp giảm từ 20-30% lượng khí thải CO2 so với vận tải đường bộ .

- Phát triển đội xe điện: Mặc dù xe điện hiện chiếm 5% tổng số đội xe logistics, việc phát triển đội xe điện được kỳ vọng sẽ giúp giảm 12% lượng khí thải của ngành vận tải vào năm 2030 .

- Cảng xanh và các trung tâm logistics: Nhờ đầu tư mạnh vào các giải pháp năng lượng tái tạo và quản lý chất thải hiệu quả, cảng Antwerp đã trở thành một trong những cảng bền vững hàng đầu châu Âu .

- Nâng cao năng lực cạnh tranh và đổi mới: Các doanh nghiệp logistics tại Bỉ không chỉ hưởng lợi từ việc cải thiện hiệu quả, mà còn giảm chi phí vận hành từ 5-10% nhờ vào các sáng kiến xanh .

0 Tác động xã hội: Từ năm 2015, chính sách logistics xanh đã tạo ra khoảng 5.000 việc làm mới trong các ngành năng lượng tái tạo và sản xuất xe điện, đồng thời cải thiện chất lượng không khí tại các khu vực đô thị .

Thách thức và hướng đi tương lai

Bỉ vẫn đối mặt với những thách thức lớn như việc điện khí hóa xe tải đường dài, vốn còn gặp nhiều rào cản kỹ thuật. Đồng thời, việc phụ thuộc vào vận tải đường bộ trong giao hàng chặng cuối cũng đòi hỏi phải có giải pháp tối ưu hơn. Tuy nhiên, với những cam kết và đầu tư vào đổi mới, Bỉ đang cho thấy tiềm năng dẫn đầu trong quá trình chuyển đổi logistics bền vững tại châu Âu.

Chính sách logistics xanh của Bỉ thể hiện một tầm nhìn chiến lược dài hạn, cân bằng giữa nhu cầu bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế. Thông qua các sáng kiến chuyển đổi vận tải, điện khí hóa, đầu tư hạ tầng bền vững và số hóa, Bỉ đã đạt được những thành tựu đáng kể, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành logistics khu vực. Với nền tảng vững chắc và sự hỗ trợ của chính sách EU, Bỉ sẽ tiếp tục là động lực thúc đẩy logistics xanh tại châu Âu trong những năm tới.

NGUYỄN CẢNH CƯỜNG

>>> Bài viết đăng trên Báo Tri thức Nông dân

>>> Chi tiết xem tại đây